Veelgestelde Vragen

Code Rood is een beweging voor burgerlijke ongehoorzaamheidsacties opgericht door activisten, studenten, grootouders en actieve burgers, gesteund door verschillende organisaties en actiegroepen zoals Greenpeace, Youth for Climate, Grootouders voor het Klimaat, Exctinction Rebellion, Réseau ADES, Vredesactie, Ineos Will Fall, Stop Alibaba en Gauche Anticapitaliste.

Iedereen die klaar is voor burgerlijke ongehoorzaamheid in functie van een fossielvrije samenleving en eerlijker klimaatbeleid is welkom.

Code Rood is geïnspireerd door soortgelijke actieplatformen in het buitenland, zoals Ende Gelände, die duizenden mensen op de been brengen voor disruptieve acties van burgerlijke ongehoorzaamheid in een pleidooi voor een rechtvaardige fossielvrije samenleving.

Zeker niet. Miljoenen bezorgde mensen kwamen de afgelopen jaren op straat voor een ambitieuze en eerlijke klimaat- en sociale maatregelen. We zien vooruitgang. Maar echte, systemische verandering laat nog op zich wachten, terwijl het klimaat voor onze ogen ontspoort en de levensomstandigheden van steeds meer bewoners verslechteren. We zitten nu echt in Code Rood.

Grote veranderingen in de geschiedenis kwamen er vaak na massale acties van burgerlijke ongehoorzaamheid. Gewone mensen die bereid waren tot protest en het overtreden van de wet om samen verandering door te duwen. Geweldloos, maar vastberaden. Dat is ook ons plan met Code Rood.

We gaan daarover communiceren als de tijd rijp is, we behouden graag nog een beetje mysterie 🙂

De acties van Code Rood zullen altijd de fossiele vervuilers gaan viseren, en we lichtten in mei al een tip van de sluier door aan te kondigen dat onze tweede actie Engie viseert.

Code Rood ijvert voor een samenleving waarin grote vervuilers niet langer vrij spel krijgen, waar iedereen eerlijke toegang tot energie heeft en waarin burgers worden ondersteund om af te stappen van klimaatvervuilende fossiele brandstoffen. Een samenleving waar hernieuwbare energie in handen van de bevolking leidt tot minder vervuiling, met minder afhankelijkheid van onbetrouwbare regimes en meer vrede. Een samenleving waarin de transitie naar duurzame hernieuwbare energie iedereen meeneemt, ook de meest kwetsbaren. Een samenleving met meer sociale gelijkheid, respect voor ieders grondrechten, lagere energiefacturen, duurzame en veilige jobs in een klimaatvriendelijke industrie, meer levenskwaliteit en een beter toekomstperspectief voor onze kinderen en kleinkinderen. 

Op deze pagina vind je de eisen van Code Rouge.

De luchtvaart is rampzalig voor het klimaat, steunt op jobs met onzekere werkomstandigheden, en is schadelijk voor natuur, landbouw en onze gezondheid. Toch profiteert de industrie van talloze belastingvoordelen en miljoenen subsidies. Als gevolg hiervan blijft de luchtvaart groeien, ver voorbij de planetaire grenzen. En dat allemaal voor de 1% mensen die verantwoordelijk is voor meer dan de helft van de uitstoot van passagiersvluchten. Terwijl de prijs betaald wordt door de globale meerderheid, de mensen die het minst bijdragen aan het probleem. Het is hoog tijd om de luchtvaartsector aan banden te leggen en een radicale ommezwaai te laten maken waarbij mens en planeet op de eerste plaats komen.

Hoewel we dichter bij de actie met een meer gedetailleerde lijst van eisen zullen komen, stellen we op dit moment drie maatregelen voor: een onmiddellijke stop van de subsidies voor de luchtvaart, een verbod op privéjets en nieuwe maatregelen die de radicale ontgroeiing van de luchtvaart inzetten.
Waarom?

• Het stopzetten van subsidies voor de luchtvaart is een gemakkelijke oplossing om de onhoudbare groei van die industrie te beperken, aangezien deze sector tot nu toe heeft geprofiteerd van onrechtvaardige belastingvoordelen en subsidies die zijn groei hebben gestimuleerd.
• Privéjets zijn de meest vervuilende vorm van transport en inherent onrechtvaardig, omdat het de globale meerderheid is die lijdt onder de gevolgen van klimaatverandering door de escapades van een kleine minderheid van ultrarijken.
• De meest effectieve oplossing om de impact van de luchtvaartindustrie op het klimaat te beperken is simpelweg het aantal vluchten wereldwijd drastisch te verminderen tegen 2030. Hoewel we met technologische oplossingen de impact van vliegtuigen enigszins kunnen verminderen, doen ze niets voor de kritieke jaren tot 2030 en bieden ze ook geen volledige oplossing voor het probleem.

Code Rood richt zich op de luchtvaartsector – niet op mensen die vliegen. We willen mensen die het vliegtuig nemen niet stigmatiseren, want vaak hebben we geen andere keuze. Diaspora’s en verjaagde mensen hebben vaak geen andere manier om met hun familie in contact te komen. En voor Europese reizen zijn treintickets gemiddeld 2,6 keer zo duur als vliegtickets voor dezelfde reis, waardoor het voor veel mensen onbetaalbaar is om de trein te nemen. Het is niet de schuld van de consument – het zijn de subsidies en belastingvoordelen van onze regering en de agressieve prijsstrategieën van de industrie die dit veroorzaken. Daarom richten we ons met deze actie op de luchtvaartindustrie – niet op mensen die vliegen.

We moet toegeven dat activisten die aan Code Rood deelnemen wel eens een vliegtuig hebben genomen. Tegenwoordig doen we er alles aan om onze impact op de planeet te beperken, en daar hoort ook bij dat we proberen niet meer te vliegen. Maar er is maar zoveel dat je als individu kunt doen, als de overheid de sector subsidieert met de belastingen die jij betaalt! Tegelijkertijd stoot één privéjetvlucht van 4 uur evenveel CO₂ uit als een gemiddeld Belgisch huishouden in een jaar. Individuele acties zijn belangrijk, maar we hebben een systemische verandering nodig om de uitstoot van dit vervuilende systeem aanzienlijk te verminderen. Daarom pleiten we onder andere voor een verbod op privéjets en een einde aan de subsidies voor de luchtvaart om een substantieel verschil te maken op systemisch niveau.

Onze acties zijn zorgvuldig ontworpen, zodat we de veiligheid van alle mensen op en rond de plaats van de actie kunnen garanderen. Onze acties zullen niemand in gevaar brengen, de fysieke integriteit van iedereen respecteren en alle deelnemers worden geïnformeerd over de veiligheidsregels in het actiegebied ivm de aanwezigheid van fossiele brandstoffen. We blijven kalm, assertief en letten op elkaar. Hoewel fossiele infrastructuren ontmanteld moeten worden, zullen we niet proberen onomkeerbare schade aan te richten aan apparatuur of infrastructuur.

Misschien is het zo, maar tegelijkertijd is de luchtvaart de snelst groeiende bron van uitstoot door transport. Prognoses laten zien dat de uitstoot tegen 2050 verdrievoudigd zal zijn als de sector niet snel van koers verandert. Dat zou neerkomen op een kwart van het wereldwijde koolstofbudget dat overblijft bij het scenario van 1,5°C. Dus als we de groei van de luchtvaart niet snel stoppen, zal deze een aanzienlijk deel van de wereldwijde CO₂-uitstoot voor zijn rekening nemen – om nog maar te zwijgen van de andere klimaatverstorende effecten van de luchtvaart, zoals de uitstoot van stikstofoxiden, roet en dampsporen. Naast de stijgende impact van de luchtvaart op het klimaat, zijn veel van de vluchten ook gewoon niet nodig om mensen een goed leven te laten leiden. De overdaad aan toeristische vluchten, de groeiende trend van e-commerce die per vliegtuig wordt verscheept en de bloeiende privéjetbusiness zijn allemaal nutteloos in een economie waarin mens en planeet centraal staan. Het zal veel moeilijker zijn om de uitstoot van de luchtvaart tegen te gaan wanneer deze een kwart van het wereldwijde koolstofbudget uitmaakt, zoals voorspeld voor 2050. Daarom is het essentieel dat we nu ingrijpen!

Duurzame vliegtuigbrandstoffen en de elektrificatie van vliegtuigen zijn het pasklare antwoord van de luchtvaartindustrie op vragen over hun impact op het klimaat, maar dit zijn vandaag de dag nog steeds erg hypothetische verhalen. Ten eerste worden er eenvoudigweg niet genoeg duurzame vliegtuigbrandstoffen geproduceerd om een significant verschil te maken, met voorspellingen die aantonen dat SAF (Sustainable Aviation Fuels) slechts 19% van de vliegtuigbrandstoffen zal uitmaken in 2040. Duurzame vliegtuigbrandstoffen zijn in de eerste plaats een strategie van de industrie om groener te lijken en zijn een langetermijnstrategie om de uitstoot te verminderen. Ten tweede dromen velen van de elektrificatie van de luchtvaart, maar de wijdverspreide toepassing van deze technologieën is op korte termijn bijna onmogelijk, omdat de huidige vliegtuigen veel te zwaar zijn voor deze technologie. Ten derde wordt elektrisch verticaal opstijgen en landen voorgesteld als oplossing. Het probleem hier is dat het verreweg de meest inefficiënte manier is om elektrisch te reizen en dat het zou concurreren met andere sectoren om de schaarse middelen voor batterijen, waardoor het nauwelijks een stap vooruit zou zijn.

Met andere woorden: de technologische oplossingen die door de luchtvaartindustrie worden voorgesteld, zijn meestal een verre toekomstdroom die niets doet om de impact van de luchtvaart op het klimaat op korte termijn te verminderen. Deze technologische oplossingen zullen in het beste geval de uitstoot van de luchtvaart lichtjes verminderen, maar ze zullen tegelijkertijd concurreren met andere sectoren die dezelfde schaarse middelen hard nodig hebben voor essentiële diensten aan onze huidige samenlevingen. In tegenstelling tot de luchtvaart, die grotendeels vervangbaar is – denk aan privéjetvluchten en korteafstandsvluchten. Wetenschappers zijn het er allemaal over eens dat de enige manier om de uitstoot van de luchtvaart op korte termijn te beperken een aanzienlijke inkrimping van de sector is. Aangezien we snel onomkeerbare omslagpunten naderen, hebben we vandaag kortetermijnoplossingen nodig zoals het inkrimpen van de luchtvaart.

Vandaag de dag worden Europeanen gedwongen om het vliegtuig te nemen in plaats van de trein voor hun vakantie, vanwege de prijs. Internationale treinreizen zijn gemiddeld meer dan twee keer zo duur als vluchten, dus we kunnen het mensen niet kwalijk nemen dat ze een vlucht nemen in plaats van de trein. Dit prijsverschil is niet jouw schuld, dus nemen we het je niet kwalijk. Het is vooral te wijten aan de voorkeursbehandeling van onze regeringen voor luchtvaartmaatschappijen in de vorm van belastingvoordelen en subsidies en investeringen in de infrastructuur van luchtvaartmaatschappijen. We kijken dus in de eerste plaats naar onze regering om dit onrecht recht te zetten en treinreizen voor vakanties in heel Europa gemakkelijk en betaalbaar te maken. Een van onze oplossingen is bijvoorbeeld een Climate Ticket – een enkel ticket dat je toegang geeft tot alle vormen van openbaar vervoer in het hele land tot net over de grens, voor een zeer betaalbare prijs. Dit was al een groot succes in Duitsland en Oostenrijk en zou in heel Europa kunnen worden ingevoerd om reizen met de trein toegankelijker en aantrekkelijker te maken dan vliegen. Dan kan iedereen op een duurzame manier op mooie plekken komen.

We kiezen om publiek te communiceren en om te mobiliseren voor een grote actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. We doen dat om de actie toegankelijk te maken voor iedereen. Onze actie zal verlopen volgens de principes van geweldloze directie actie en wij rekenen op begrip van de politie voor onze beweegredenen en het grondwettelijke recht op protest.

Daar gaan we niet van uit. Maar natuurlijk zal Code Rood alle deelnemers inlichten over de risico’s bij elke actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. In onze beweging zitten heel wat mensen met ervaring met dit soort acties. Voor, tijdens en na de actie zal Code Rood zorg dragen voor de deelnemers en waken over de geweldloze principes van onze actie.

Voor, tijdens en na de actie zal Code Rood zorg dragen voor de deelnemers. Dat geldt ook voor ondersteuning bij eventuele juridische vervolging van geweldloze burgers die deelnemen aan de actie. We rekenen ook op de solidariteit en steun van de brede Belgische klimaatbeweging.

Code Rood werd opgericht door een diversgezelschap van grootouders en jongeren voor het klimaat, burgerbewegingen, actiegroepen en NGO’s in de klimaatbeweging. De actie in juli zal verschillende niveau’s van betrokkenheid bieden en toegankelijk zijn voor iedereen. Niet iedereen die meestapt in een klimaatmars zal ook meedoen aan een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. Maar we merken wel een groeiende onvrede bij veel burgers over een gebrek aan kordate aanpak van het klimaat- en sociale beleid door de overheden in dit land. We nodigen hen uit om mee in actie te komen!

Peilingen geven aan dat vele Belgen zich zorgen maken over de gevolgen van de klimaat- en energiecrisis. Maar we begrijpen dat de huidige manier van klimaatbeleid voeren mensen vervreemt en weerspannig maakt. Iedereen moet meekunnen in de transitie weg van fossiele brandstoffen. Bovendien mogen grote fossiele vervuilers zoals TotalEnergies en Engie niet langer vrij spel krijgen. Dat is onze boodschap en we geloven dat heel wat Belgen zich daar ook in kunnen vinden.De klimaat-, energie-, sociale en economische crisis stort nog meer gezinnen en werknemers uit de arbeiders- en middenklasse in de financiële problemen. Ondertussen doen grote en historische fossiele vervuilers als TotalEnergies of Engie lustig verder en maken ze enorme winsten. Hun greenwashing misleidt en vergiftigt onze samenleving. Ze worden door politici beloond met premies en kortingen om de klimaatcrisis nog te verergeren, maar hun werknemers blijven wel in het ongewisse over hun toekomst.